"Śmierć na bis" Nora Roberts jako J.D. Robb

Autorka: Nora Roberts jako J.D. Robb

Tytuł: Śmierć na bis

Cykl: Oblicza śmierci, tom 56

Tłumaczenie: Bogumiła Nowrot

Data premiery: 23.04.2025

Wydawnictwo: Świat Książki

Liczba stron: 480

Gatunek: powieść kryminalna

 

Nora Roberts to naprawdę wyjątkowa autorka. Znana głównie z romansów, choć wystarczy drugi rzut oka na jej twórczość, by odkryć, że to tylko jeden z gatunków, które tworzy - około dekadę po swoim debiucie, jeszcze w latach 90-tych XX wieku, zaczęła pisać powieści z serii Oblicza śmierci (recenzje – klik!), w których wątkiem przewodnim jest zagadka kryminalna, sięga też po prostu to historie obyczajowe, przygodowe, a nawet fantastyczne! Ostatnio zaczęła też bawić się motywem gotyckim w “Spuścizna” (recenzja – klik!). Wydaje kilka książek rocznie, dwie z samego gatunku kryminału, więc teraz na koncie ma już mocno ponad 200 tytułów! I najlepsze jest to, że sięgając po nie wcale nie ma się poczucia, że to jedna i ta sama kalka, co często się zdarza przy autorach wydających w takiej częstotliwości. Są to oczywiście przede wszystkim książki rozrywkowe, do poczytania, kiedy trzeba się dobrze zrelaksować, ale nie można autorce zarzucić braku pomysłowości. Nie wiem czy ktoś umiałby napisać serię liczącą 60 tomów, w której po pierwsze, tej ilości w ogóle nie czuć, a po drugie, w której tomy najnowsze są jeszcze lepsze niż pierwsze. To prawdziwy fenomen.

 

W „Śmierci na bis” przyglądamy się Elizie Lane i Brantowi Fitzhugh, małżeństwu z dziesięcioletnim stażem. Obydwoje są znanymi aktorami, grają zarówno na Broadway'u, jak i na dużym ekranie od lat, znają wszystkich, którzy liczą się w Nowym Jorku. Teraz Eliza czeka na premierę sztuki, która będzie pięknym podsumowaniem jej twórczości - to dzięki roli w tej sztuce ponad dwadzieścia lat temu zabłysła. Jej mąż jednak w tym czasie będzie na drugim końcu kraju, gdzie produkuje swój pierwszy ważny film, nie tylko jako aktor, ale i producent. Dzień przed jego wylotem organizują przyjęcie pożegnalne - dom jest pełen znakomity gości, dobry catering dba, by nikomu nie brakowało pełnego kieliszka i talerza. Lane na chwilę swój kieliszek oddaje mężowi, gdy zabawia gości śpiewem, a ten wznosząc za nią toast właśnie z niego pije… i pada martwy. Co się stało? To chyba otrucie, tylko kto i w jaki sposób się go dopuścił? Sprawa trafia w ręce porucznik Eve Dallas, która w asyście Peabody rusza do działania. A świadków do przesłuchania jest sporo - kto wśród nich miał motyw i sposobność?

 

Książka rozpisana jest na 23 rozdziały i epilog, a każdy rozdział dzielony jest na krótsze scenki. Narracja prowadzona jest w trzeciej osobie czasu przeszłego, przede wszystkim z perspektywy Eve -tylko początek otwarty jest przez Elizę. Styl powieści jest lekki, codzienny, język bez przekleństw, dialogi przyjemne, a te prowadzone pomiędzy znanymi postaciami cyklu zabawnie uszczypliwe, podszyte nutką humoru, w którym czuć, że rozmówców łączy szczera przyjaźń, a ich wspólne przekomarzanie się wypada bardzo naturalnie. Pewną cechą szczególną coraz mocniej widoczną w tych najnowszych tomach, jest również tendencja Eve do przekręcania znanych powiedzonek, co jest dodatkowym aspektem humorystycznym.

“- (...) No a cała ta odpłata jest jak sałatka.

Wyglądał na zbitego z tropu, co rzadko mu się zdarzało.

- No dobrze, pogubiłem się. Dlaczego odpłata jest jak sałatka?

- Nie musi być gorąca, prawda? Może być zimna, jak sałatka.

- (...) Zemsta. najdroższa Eve, zemsta najlepiej smakuje na zimno.”

Oczywiście każdy tom serii pisany jest tak, że da się go czytać niezależnie od pozostałych części. I przyznam, że nie wiem jak autorka to robi, ale nawet czytelnik, który nie zna jeszcze postaci, jest w stanie wychwycić tę ich głęboką zażyłość. Postacie serii są pozytywne, wesołe i szczęśliwe, asystentka Eve właśnie wykańcza własny dom, przyjaciółka oczekuje nowego dziecka. Czytelnik uczestniczy w ich życiu, czuje się jak członek tej jednej dużej rodziny.

Jednak to Eve jest główną bohaterką, więc mimo towarzyszących jej postaci, jesteśmy jej winni chwilę uwagi. To bohaterka niezłomna, uparcie dążąca do prawdy, bystra i w pracy bardzo zasadnicza. Sama jako dziecko doznała wielu krzywd, więc dobrze wie, jak to jest stać w roli ofiary i robi wszystko, by sprawcy, których sama ściga, ponieśli zasłużoną karę. Teraz jednak Eve ma też swoją stronę prywatną - wcześniej, z początkiem serii policjantka to była cała jej tożsamość, teraz, dzięki mężowi i przyjaciołom jest w jej tożsamości miejsce na więcej. Roarka, swojego męża ubóstwia i szanuje, dzieli się z nim spostrzeżeniami ze sprawy, a on pomaga jej w dojściu do kolejnych, tak potrzebnych, by popchnąć śledztwo dalej, wniosków. Oczywiście, jak to u Nory, nie brak wątku romansowego, jednak w tych nowych tomach jest on bardzo marginalny i nieco bardziej subtelny niż w tomach początkowych.

 

W “Śmierci na bis” Eve z Peabody wchodzą w świat blichtru, w świat gwiazd, świat, w którym pasja i prywatne pragnienia są nad wyraz wyraźne, a stare zatargi nie odchodzą w zapomnienie. Co ciekawe, para, w której nie jest jasne, kto faktycznie miał paść ofiarą, jest zaskakująco lubiana - Brant wydaje się człowiekiem idealnym, a Eliza, choć nieco bardziej kategoryczna w podejściu do ludzi, również oceniana jest jako dobra i sprawiedliwa. Ciężko więc znaleźć kogoś, kto życzyłby im źle, śledztwo zatem jest trudne do przeprowadzenia.

 

Sama intryga kryminalna prowadzona jest rytmem spokojnym, w stylu klasycznych kryminałów - nie ma dzikich pogoni, strzelanek, czy innych niebezpiecznych sytuacji, nie ma przemocy i rozlewu krwi - jest zagadka i potencjalni świadkowie do przesłuchania. Całość zatem oparta jest po prostu na rozmowach i dedukcji, na układaniu wszystkich elementów układanki w jedną spójną całość. W tym tomie dość długo nie wiadomo w którą stronę opowieść się zwróci, ciężko o pierwszy punkt zaczepienia, co według mnie jest ciekawym rozwiązaniem na zawiązanie akcji, po czym, gdy już łapiemy trop, to wiemy gdzie systematycznie się kierować… po nitce do kłębka.

“(...) żyjesz, jesteś zdrowa, utalentowana, młoda. Ale przede wszystkim żyjesz. A życie oznacza nowe wybory i nowe szanse, nowe drogi.”

Warto też wspomnieć o miejscu i czasie akcji. Historia toczy się w Nowym Jorku, który jest dla bohaterki ważny. Ścisk, ulice, wszyscy ci uliczni sprzedawcy i chuligani to jej naturalne środowisko, miejsce, które zna i zwyczajnie kocha. Czas jest zaskakujący, bo jest to niedaleka przyszłość, jednak tak naprawdę rzeczywistość postaci niespecjalnie odbiega od naszej rzeczywistości, może tylko badania trwają krócej, a rozmowy telefoniczne zawsze odbywają się w wersji wideo.

 

“Śmierć na bis” to bardzo przyjemny, utrzymany w klasycznym tonie kryminał, w których główne postaci wywołują uśmiech na twarzy i bezsprzecznie budzą sympatię. Mimo osadzenia akcji w środowisku aktorskim autorka nie skupia się na poczuciu sławy, przedstawia tę grupę po prostu jak jedno zawodowe środowisko, gdzie sporo wie się o swoich współpracownikach. Poza postaciami dzielącymi zawód aktora są też ci, którzy z nimi współpracują - na planie i w domu, więc przegląd ludzkich potrzeb i zamożności jest bardzo różny. Zagadka kryminalna prowadzona tempem spokojnym, w którym dominują dialogi, a te prowadzone są tak sprawnie, z takim wyczuciem rytmu rozmowy, że zwyczajnie trudno jest się od nich oderwać. Podobało mi się to, co autorka tu stworzyła, lektura przyniosła mi uczucie odpoczynku, a i kilkukrotnie wywołała uśmiech na twarzy. Czekam na tom kolejny, z przyjemnością będę nadal obserwować jak potoczy się życie bohaterów serii - tutaj są tacy szczęśliwi!

 

Moja ocena: 7/10

 

Recenzja powstała w ramach współpracy z Wydawnictwem Świat Książki.

Dostępna jest w abonamencie za dopłatą 14,99zł 

(z punktami z Klubu Mola Książkowego 50% taniej) 

Dodaj na półkę - klik!

Podoba Ci się to, co robię?

Wesprzyj mnie na patronite.pl/kryminalnatalerzu i dołącz do grona moich Patronów!