"Rey Blanco. Biały Król" Juan Gómez-Jurado - recenzja premierowa

Autor: Juan Gómez-Jurado

Tytuł: Rey Blanco. Biały Król

Cykl: Antonia Scott, tom 3

Tłumaczenie: Barbara Bardadyn

Data premiery: 23.08.2023

Wydawnictwo: SQN

Liczba stron: 512

Gatunek: kryminał / thriller

 

Hiszpański autor literatury kryminalnej Juan Gómez-Jurado na naszym rynku obecny jest już od kilkunastu lat – dokładnie od roku 2006, kiedy to swoją polską premierę miała powieść „Szpieg Boga”. W przeciągu dekady ukazały się jeszcze jego cztery książki, wszystkie pod skrzydłami Wydawnictwa Sonia Draga. Sama jednak o twórczości usłyszałam dopiero na początku tego roku, kiedy to Wydawnictwo SQN ogłosiło, że w przeciągu kilku miesięcy wyda całą trylogię z Antonią Scott, która stała się hitem międzynarodowym. I przyznam, że wcale mnie ta popularność nie dziwi – już pierwszy tom zachwycił mnie stylem i pomysłem na historię, teraz po przeczytaniu tomu trzeciego, mogę przyznać, że to jedna z najspójniejszych i oryginalnych zagranicznych serii, jakie miałam okazję czytać!

Na trylogię składają się: „Reina Roja. Czerwona Królowa” (recenzja – klik!), „Loba Negra. Czarna Wilczyca” (recenzja – klik!) i „Rey Blanco. Biały Król”. Jednak całe Uniwersum Czerwonej Królowej jest szersze – zaczyna się wydanym u nas w 2016 „Pacjentem” i jeszcze jednym nieprzetłumaczonym na polski tytułem, a po trylogii autor wydał już dwie kolejne historie – tzn. druga będzie miała hiszpańską premierę pod koniec tego roku. Przyznam, że po zapoznaniu się z trylogią, i tych powieści jestem ogromnie ciekawa, mam nadzieję, że i one zagoszczą na naszym rynku!

 

Tom trzeci trylogii „Rey Blanco. Biały Król” to finalna rozgrywka pomiędzy Antonią, a tym, który ją skrzywdził, a więc uruchomił całą czteroletnią lawinę zdarzeń, nieuchwytnym Białym Królem, panem White’em. Rozpoczyna się od pościgu za furgonetką, w której uciekają porywacze Jona, inspektora, który jest tak zwanym giermkiem Antonii. Niestety, mimo całej mocy Mentora i wspomagającej go ekipy, niewiele mogą zdziałać – furgonetka ucieka, Jon jest już w rękach pana White’a. Po co go porwał? Czego chce od Antonii? I dlaczego współpracuje z Sandrą, zagorzałą przeciwniczką Antonii? A to dopiero tak naprawdę początek pytań... Najważniejsze jest jednak: jak zakończy się ta nierówna rozgrywka?

„To się właśnie dzieje z kontrolą: nie działa tylko w jedną stronę. Żeby pociągnąć za sznurki marionetki, musisz przywiązać je do własnych palców. I pewnego dnia może się okazać, że marionetka też zaczyna za nie pociągać.”

Książka rozpisana jest na prolog, cztery tytułowane części i epilog. Każda z nich składa się z króciutkich numerowanych tytułowanych rozdziałów. To znaczy numerowane są te, które opisują historię toczącą się aktualnie, pomiędzy nie wplątane są retrospekcje, rozdziały o początkach programu Czerwonej Królowej, które są tytułowane, ale nie numerowane. Narracja prowadzona jest w trzeciej osobie czasu teraźniejszego przez narratora wszechwiedzącego, który podąża głównie za Antonią i Jonem, ale zdarza mu się też opisać fragmenty z perspektywy kogoś innego jak np. Mentora czy wmieszanego w część spraw policjanta. Narrator jest wszechwiedzący i bardzo skrupulatnie to wykorzystuje – nieraz daje czytelnikowi znać, że wie co się wydarzy, zna dokładnie myśli postaci, ich prawdziwe emocje, które często w sobie tłumią. Z nim bezpośrednio łączy się styl, w jakim pisana jest powieść – a ten jest wybitnie dobry i oryginalny. Mnie nieprzerwanie od tomu pierwszego kojarzy się z narratorem filmów kryminalnych mocno podszytych czarnym humorem – narrator nieraz dosadne komentuje, nawiązuje do popkultury, trochę ironizuje, lekko wyśmiewa, opisuje historię dokładnie, w sposób gawędziarski.

„Jeśli cię zabije, to podczas próby ratowania ci życia. Nie możesz wybrzydzać.”

W tym tomie zwróciłam też uwagę na dzieło tłumaczki, mianowicie na żeńskie formy zawodów – tłumaczka konsekwentnie ich używa, co świetnie wpisuje się w nowoczesne nastawienie narratora powieści. Całość czyta się naprawdę wyśmienicie!

„(...) zrobienie z kogoś człowieka kosztuje całe życie ciężkiej pracy; skończenie z nim – zaledwie delikatnego pociągnięcia za spust.”

Cała seria ma bardzo filmowy klimat, narrator umiejętnie to spowalnia, to znowu przyspiesza akcję przez sposób, w jaki ją opisuje – np. w czasie pościgu czy walki opisuje wszystkie gesty czy trajektorię przedmiotów, co daje świetny efekt znany nam dobrze z kina. Nie da się więc tu mówić o typowo poważnym kryminale, to raczej kryminał podszyty czarnym humorem sięgający chętnie do kontraktowych motywów znanych z komiksów czy filmów o superbohaterach.

„- Na miłość boską, Peter – gani go babcia Scott. – Ta kobieta ci mówi, że zrobi wszystko, co w je mocy. Chcesz mieć gwarancję, to kup sobie toster.”

Intryga kryminalna jest w sumie dosyć prosta – pan White daje Antonii zagadki do rozwiązania, ona jest rozwiązuje. Dopiero koniec historii przynosi spore twisty fabularne i zaskoczenia. Nie znaczy to, że historia z początku jest nudna – wręcz odwrotnie, od początku mocno ciekawi, bo zagadki to historie kryminalne, które wraz z Antonią musimy dokładnie prześledzić. Akcja toczy się przyjemnie szybkim tempem, bohaterowie są cały czas w ruchu, cały czas walczą z różnymi zagrożeniami bardziej czy mniej realnymi, wewnętrznymi i zewnętrznymi. Te lekkie podkolorowane, stworzenie historii mocno kontrastowej, gdzie podział jest jasny: na dobrych i złych, świetnie pasuje do ogólnego charakteru powieści, doskonale zgrywa się w całość.

„W prawdziwym świecie jest całe mnóstwo idiotów, którzy uważają się za inteligentnych, zdolnych trenować reprezentację piłki nożnej, przeprowadzić operację na otwartym sercu i rozwiązać problem imigracji. W każdym z tych tematów w ciągu kilku minut wydają niezaprzeczalne opinie. Osoby naprawdę inteligentne wątpią we wszystko i we wszystkich, ale przede wszystkim wątpią w same siebie.”

Tym razem historia toczy się w Madrycie, częściowo w tajnej bazie projektu Czerwona Królowa, częściowo na ulicach, w mieszkaniach, domach wolnostojących, wieżowcach. Podejrzewam, że spora część miejsc ma swoje odbicie w świecie realnym, to jednak temat do sprawdzenia na miejscu.

„Świat jest o wiele łatwiejszy, kiedy jesteś idiotą, ponieważ jednym z pożytków bycia idiotą jest to, że nie wiesz, że nim jesteś.”

A jak z postaciami? Znowu postawione są w sytuacjach skrajnych, wzbudzających wiele emocji. W tym tomie sięgają już apogeum, gdyż przychodzi im walczyć o tych, których kochają. Jon to postać przeurocza, wielki facet, który ma charakter milusiej przytulanki, który nauczył się świetnie rozpoznawać nastroje Antonii i nieraz nawet lepiej do niej wie, co jest dla niej dobre.

„Możliwe, że w środku Jon jest wrażliwy i słodki, wyłożony miękką wyściółką w kucyki pony, ale na zewnątrz wciąż jest baskijskim policjantem. A baskijscy policjanci nie płaczą przy obcych. Ani przy swoich.”

A Antonia w końcu staje na nogi. Nie ulega słabościom, wierzy w swoją siłę, jest niezłomna i chce walczyć do końca. Jej przemiana jest ogromna, w tomie pierwszym przecież nic tak naprawdę nie miało dla niej znaczenia.

„Dla innych osób obietnica złożona w takim momencie jak ten to tylko słowa. Nie dla Antonii Scott. Dla Antonii obietnica to umowa. Umowa, za którą – jeśli się z niej nie wywiąże – i tak zapłaci. Poczuciem winy i wyrzutami sumienia – walutą inflacyjną.”

Ich przeciwnicy, złe charaktery to pan White i Sandra. Dwa przebiegłe typy, psychopaci pozbawieni emocji, a zatem czy widzący więcej? Pan White długo pozostaje tajemnicą, jednak w przez sporą część tomie to Sandrę poznajemy dużo lepiej.

„Trzy pary, które pozorują, że siebie słuchają, podczas gdy tak naprawdę przeglądają Instagram, dwóch hipsterów udających, że piszą powieść na swoich MacBookach, psychopatyczny morderca. Tego ostatniego najłatwiej rozpoznać, ponieważ jako jedyny – zamiast urządzenia elektronicznego – trzyma w ręku papierową książkę.”

Mimo otoczki filmowej czarnej komedii, książka i tak zmusza do refleksji. Narrator często rzuca hasła ogólne, które wypadają bardzo uniwersalne, świetnie uchwycone spostrzeżenia na temat życia i charakterów ludzi. Głównym jednak tematem jest pytanie: jak daleko człowiek może się posunąć w imię miłości, co zrobi, by ochronić swoich bliskich? Czy w ogóle jest jakaś nieprzekraczalna granica?

„To jest właśnie piękne w pewności. Karmi nas poczuciem ulgi.”

Podsumowując, „Biały Król” to godny finał świetnej kryminalnej serii, ostatnia wielka rozgrywka, która przynosi wyjaśnienie wszystkich niewiadomych, która nieraz zaskakuje i wzbudza ogromne emocje. To historia mocno dynamiczna, bardzo filmowa, z rewelacyjnym narratorem, który dzięki swojemu gawędziarskiemu stylowi, nadaje całej historii właściwego tempa - nie za wolno, nie za szybko, cały czas z oczkiem puszczonym do czytelnika. Nie wiem czy autor pisze wszystkie swoje książki w taki sposób, ale przyznam, że trylogia z Antonią Scott naprawdę mnie zachwyciła – to coś niesamowicie oryginalnego na rynku książki!

 

Moja ocena: 8/10

 

Recenzja powstała we współpracy z Wydawnictwem SQN.

Dostępna jest też w abonamencie 

Dodaj na półkę - klik!

Podoba Ci się to, co robię?

Wesprzyj mnie na patronite.pl/kryminalnatalerzu i dołącz do grona moich Patronów!